Σελίδες

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

του Δημήτρη Μάνου

Η εκλογική άνοδος της Χ.Α. πυροδότησε τη συζήτηση για το πώς ερμηνεύουμε, αναλύουμε και αντιμετωπίζουμε τη φασιστική απειλή στην εποχή μας.
Μπορούμε να παραθέσουμε μερικά βασικά σημεία ερμηνείας και ανάλυσης αυτής για το τι αντιπροσωπεύει σήμερα αυτή η απειλή:

1. Μιλώντας συγκεκριμένα για τη χώρα μας, είναι αλήθεια πως πρώτη φορά στην ιστορία της ανοιχτά φασιστικό κόμμα δείχνει να έχει κάποια μαζική επιρροή. Ακόμα και η ΕΟΝ του Μεταξά ήταν δημιούργημα των κρατικών μηχανισμών και δεν μπορεί να συγκριθεί με το φαινόμενο που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Από αυτή την άποψη έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι καινούργιο.
2. Η εκλογική άνοδος της Χ.Α. δεν πραγματοποιείται «εν κενώ» φυσικά. Τροφοδοτείται από ένα αντιδραστικό και αντιλαϊκό πολιτικό κλίμα εσωτερικά και παγκόσμια, από την προς τα δεξιά μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού, την εντεινόμενη φασιστικοποίηση της δημόσιας ζωής και την ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών καταστολής που εξακολουθούν να έχουν το βασικό ρόλο και να δίνουν τον τόνο στην αντιμετώπιση της λαϊκής απειλής.
3. Σημαντικό κομμάτι ερμηνείας του φαινομένου αποτελεί η αδυναμία να οδηγηθεί η τόσο πλατιά και αναμενόμενη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών μαζών και της νεολαίας στα «μονοπάτια» και αργότερα στις «λεωφόρους» της Αριστεράς, της πραγματικής επαναστατικής πάλης.
Χωρίς συνεπώς να μειώνουμε τη σημασία της νέας κατάστασης που αντιμετωπίζουμε (αντίθετα, κάτι τέτοιο τονίστηκε στην αρχή), η ανάπτυξη, διάδοση και κυριαρχία των αριστερών ιδεών, αντιλήψεων και πρακτικών μέσα στο λαό και τη νεολαία είναι αυτό που θα στερήσει από τους φασίστες τη δυνατότητα να ψαρεύουν στα θολά νερά, θα τους αποκαλύπτει, θα στηρίζει τη δυναμική και αποφασιστική αντιμετώπισή τους και στο δρόμο.
4. Στην πολιτική ψυχολογία των πλατιών λαϊκών μαζών (ιδιαίτερα των μεσοστρωμάτων) έχει εσωτερικευτεί μια λογική αυτοτιμωρίας και αυτοκάθαρσης για το «πόσο φταίμε ως λαός που οδηγηθήκαμε εδώ» – είναι χαρακτηριστική από αυτή την άποψη η διαφήμιση γνωστής αλυσίδας παιδικών ειδών κ.λπ. «…που σας χρειάζεται». Επίσης καλλιεργήθηκε πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια η απέχθεια για τους πολιτικούς και την πολιτική γενικότερα. Να μην πούμε για την κανονική πλύση εγκεφάλου από μεριάς των ΜΜΕ κ.λπ. για τους μετανάστες που μας κλέβουν τις δουλειές, ανεβάζουν την εγκληματικότητα κ.λπ. Να προσθέσουμε ακόμα το αίσθημα εθνικής ταπείνωσης που συνοδεύει η επιβολή των μνημονίων στην «ιμπεριαλιστική» Ελλάδα.
Αυτά τα στοιχεία και τους όρους αξιοποιεί η φασιστική προπαγάνδα. Μ’ αυτή την έννοια είναι μεγάλο λάθος να πιστώσουμε όλους τους ψηφοφόρους της X.A. στο φασισμό, κάθε άλλο.
5. Δεν βοηθούν, αντίθετα συσκοτίζουν τους σημερινούς όρους αντιμετώπισης του ζητήματος, οι άστοχες και εξωτερικές ιστορικές συγκρίσεις με τη δημοκρατία της Βαϊμάρης κ.λπ. Τότε είχε προκριθεί από το σύστημα συνολικά και είχε πριμοδοτηθεί η φασιστική διακυβέρνηση και ο φασισμός-ναζισμός όπως τον έζησε φρικιαστικά η ανθρωπότητα.
Η φασιστική διακυβέρνηση «επωάστηκε» και επιβλήθηκε σε Γερμανία και Ιταλία μέσα από μια ολόκληρη περίοδο όπου οι μερίδες του μονοπωλιακού κεφαλαίου «πείστηκαν» να επενδύσουν σ’ αυτήν. Αυτό το αντιφατικό προφίλ του ναζισμού-φασισμού να αξιοποιεί από τη μια το αίσθημα φόβου και ριζοσπαστικοποίησης των μικροαστικών μαζών και να εμφανίζεται ως κίνημα με μαζική επιρροή (η επιρροή στην εργατική τάξη ήταν πολύ μικρότερη από αυτήν που πιστεύεται) και από την άλλη να προκρίνεται ως πολιτική λύση των πιο επιθετικών μερίδων του μονοπωλιακού και χρηματιστηριακού κεφάλαιου είχε «ταλαιπωρήσει» και τους κομμουνιστές του μεσοπολέμου. Μέχρι τουλάχιστον να αναπτύξουν την αντιφασιστική γραμμή με τις αντιφάσεις της και τις… φάσεις της. Και μέχρι ο ίδιος ο φασισμός να απαλλαγεί από τα μικροαστικά και λαϊκιστικά του βαρίδια (νύχτα των μεγάλων μαχαιριών στη Γερμανία, εκτελέσεις και φυλακίσεις φασιστών συνδικαλιστών στη Ρώμη). Τα πράγματα ποτέ δεν ήταν απλά και ευθύγραμμα ούτε τότε ούτε τώρα.
Την περίοδο του μεσοπολέμου μέχρι το φασιστικό πραξικόπημα του Μεταξά είχαμε στην Ελλάδα 4 στρατιωτικά κινήματα (!), το δε φασιστικό μεταξικό πραξικόπημα, αν και βάδιζε πάνω στα βήματα και υιοθετούσε τους τρόπους του «κράτους έκτακτης ανάγκης» των ναζιστών, επιβλήθηκε για να υπερασπίσει τα συμφέροντα των Άγγλων! Και τότε όπως και σήμερα υπήρχε και υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο «μητροπολιτικό» φασισμό του ιμπεριαλισμού και στο φασισμό μιας εξαρτημένης αστικής τάξης. Γι’ αυτό και οι φασίστες των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων της ΕΕ θέτουν ζήτημα εξόδου από την ΕΕ, ενώ οι εγχώριοι ούτε να το σκέφτονται!
6. Οι φασιστικές λύσεις στη χώρα μας επιβλήθηκαν μόνο όταν ο κυρίαρχος ιμπεριαλιστικός παράγοντας εξάρτησης της χώρας (παλιότερα οι Άγγλοι, μετά οι Αμερικάνοι) έδινε το πράσινο φως και οι εξωτερικοί γεωπολιτικοί λόγοι έπαιζαν μεγαλύτερο ρόλο σε σχέση με τους εσωτερικούς σ’ αυτού του είδους τις επιλογές τόσο στην περίπτωση της μεταξικής δικτατορίας όσο και στην περίοδο των συνταγματαρχών το ’67 (χωρίς αυτό να μειώνει σε τίποτα την ανάγκη να τσακιστεί το λαϊκό-εργατικό κίνημα).
Όμως η χώρα διακυβερνήθηκε απολυταρχικά και φασιστικά σε μεγάλες περιόδους αστικής δημοκρατίας είτε μιλώντας για το κακόφημο «ιδιώνυμο αδίκημα» που ψήφισε ο Βενιζέλος και νομιμοποίησε τις εκτοπίσεις των κομμουνιστών, είτε ανακαλώντας το γεγονός πως ο πρώτος νεκρός σε πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση υπήρξε τη σύντομη περίοδο της δημοκρατικής κυβέρνησης Παπαναστασίου και της αβασίλευτης δημοκρατίας, είτε αναφέροντας φυσικά τη μεγάλη περίοδο κοινοβουλευτικού φασισμού που ακολούθησε τα μεταπολεμικά χρόνια.
Εκτιμώντας αυτή την ιστορική εμπειρία εξακολουθούμε να θεωρούμε το αστικό κράτος της εξαρτημένης αστικής τάξης το βασικό φορέα της φασιστικοποίησης και τον βασικό παράγοντα που απειλεί τις δημοκρατικές ελευθερίες και κατακτήσεις (ή όσες από αυτές θα απομείνουν σε λίγο διάστημα, όπως δείχνουν τα πράγματα).
7. Αυτό καθόλου δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει… χώρος και ρόλος σε τούτη τη διαδικασία για τη Χ.Α. Κάθε άλλο. Οι παρεμβάσεις των συμμοριών της Χ.Α. έχουν πολλαπλές χρήσεις:
Α. Συμβάλλουν και συμπαρασύρουν το ήδη αντιδραστικό πολιτικό κλίμα, διοχετεύοντας κομμάτι της λαϊκής αγανάκτησης στις ατραπούς του συστήματος.
Β. Προφανώς εντείνουν τη φασιστικοποίηση της δημόσιας ζωής, το κλίμα ζόφου και φόβου και λειτουργούν συμπληρωματικά στην ανοιχτή κρατική βία και τρομοκρατία.
Γ. Ενισχύουν την ενίσχυση και νομιμοποίηση της κρατικής τρομοκρατίας στη βάση της αντιμετώπισης των «άκρων».
Δ. Αποτελούν υπολογίσιμη εφεδρεία τους συστήματος για την ωμή και αιματοβαμμένη καταστολή των λαϊκών εξεγέρσεων από παρακρατικές συμμορίες στο πλαίσιο γνωστών ήδη σεναρίων που στήνονται και σχεδιάζονται για την αντιμετώπιση του «εχθρού λαού».

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Αν τα παραπάνω σημεία αποτελούν θέσεις για την ερμηνεία του φαινομένου, χρειάζεται βασισμένοι σ’ αυτά τα σημεία να προσδιορίσουμε τους τρόπους αντιμετώπισης και τα καθήκοντα που απορρέουν σήμερα για τους κομμουνιστές όσον αφορά τη φασιστική απειλή.
Να ξεκαθαρίσουμε πως απαράβατος όρος για κάθε αντιμετώπιση αποτελεί η ανάπτυξη ενός κινήματος μαζικής αντίστασης και ανατροπής. Η ανάπτυξη ενός τέτοιου κινήματος είναι από μόνη της αποκαλυπτική της πραγματικής στόχευσης των φασιστών ως μιας από τις πιο μαύρες δυνάμεις του συστήματος.
Επίσης η δημιουργία ενός κινήματος υπεράσπισης των δημοκρατικών ελευθεριών μαζικού και με τα λιγότερα «προαπαιτούμενα» αποτελεί μια ανάγκη των καιρών επιτακτική.
Αφού ξεκαθαρίσουμε αυτά τα δύο ζητήματα μπορούμε να θέσουμε τους άξονες αντιμετώπισης.
1. Στο ιδεολογικό επίπεδο, αν και είναι πάντα αναγκαία η ιστορική αναφορά για το ήταν ο φασισμός, τι δεινά επισσυσώρευσε κ.λπ., το βάρος πρέπει να δοθεί στην αποκάλυψη του σημερινού ρόλου της Χ.Α. ως δύναμης του κεφαλαίου και του συστήματος. Το ιδιωτικό ταμείο ανεργίας, π.χ., που ίδρυσε στην Εύβοια μόνο για… Έλληνες με όρους δουλεμπορικούς θα μπορούσε είναι ένα τέτοιο αποκαλυπτικό στοιχείο. Τέτοια στοιχεία θα μας παρέχει η X.A. όσο αναπτύσσει τη δράση της και πρέπει να τα αξιοποιούμε.
2. Επίσης ιδεολογικά θα πρέπει να αποκαλύπτεται η κίβδηλη «εθνικοανεξαρτησιακή» φιλολογία που κεντράρει στον φτωχό και πεινασμένο μετανάστη χωρίς να αγγίζει τους βασικούς «προστάτες» της χώρας αν και στα λόγια καταγγέλλονται γενικά οι ευρωπαίοι τοκογλύφοι.
3. Η αντιφασιστική δράση, η απάντηση των φασιστικών τραμπουκισμών και προκλήσεων πρέπει να είναι μαζική, ενωτική και με τα λιγότερα προαπαιτούμενα επίσης. Δεν πρέπει να περιοριστεί στην κομματική περιχαράκωση των οργανώσεων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
4. Οι μεμονωμένες και ατομικές ενέργειες απάντησης στο φασιστικό «τσαμπουκά» δεν οδηγούν πουθενά, αντίθετα τον ενισχύουν.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ανάγκη δυναμικής απάντησης σε τέτοιες περιπτώσεις (ακόμα και στο δρόμο) που θα «κόβει τον αέρα» της θρασύδειλης επίδειξης δύναμης. Μοναδική προϋπόθεση, η μαζική παρουσία και συντονισμός των αντιφασιστών (όπως έγινε στη Λιβαδειά προεκλογικά π.χ.) .
Θα ήταν περιττό να υπογραμμιστεί ότι όλοι οι παραπάνω άξονες αφορούν σε πρώτο ρόλο τη δουλειά στη νεολαία και γενικότερα στους νεολαιίστικους χώρους